In de praktijk worden ‘ziekte’ en ‘arbeidsongeschiktheid’ vaak door elkaar gebruikt, maar ze hebben niet altijd dezelfde betekenis. Een werknemer kan ziek zijn zonder arbeidsongeschikt te zijn, en andersom. Het is belangrijk om dit onderscheid te begrijpen, omdat dit invloed heeft op de rechten en plichten van de werknemer en de werkgever.
Van arbeidsongeschiktheid is sprake als een werknemer door medische oorzaken de bedongen arbeid niet kan verrichten. Is de werknemer ziek, maar kan hij de afgesproken werkzaamheden nog wel uitvoeren? Dan is hij niet arbeidsongeschikt.
Arbeidsongeschiktheid door ziekte
Arbeidsongeschiktheid door ziekte kan tijdelijk of langdurig zijn. De eerste stap is altijd de ziekmelding, waarvoor de werkgever vaak een protocol of regeling heeft. Bij een ziekmelding hoeft de werknemer geen informatie over zijn klachten te geven. Wel mag de werkgever vragen naar de verwachte duur van de klachten. Bij twijfel of als de verwachting bestaat dat de ziekmelding van langere duur is, kan de werkgever de werknemer doorverwijzen voor een controle bij de bedrijfsarts.
Loon doorbetalen bij ziekte
Wanneer een werknemer zich ziek meldt, is de werkgever verplicht gedurende 104 weken minimaal 70% van het loon door te betalen. In sommige gevallen, bijvoorbeeld op grond van cao-afspraken of de binnen het bedrijf geldende regels, kan dit percentage hoger liggen.
Re-integratie en de Wet Poortwachter
Re-integratie is bij arbeidsongeschiktheid een belangrijk onderdeel van de verplichtingen van werkgever én werknemer. De regels die hiervoor gelden staan in de Wet Poortwachter. De werkgever moet zich inspannen om de werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. De werknemer is verplicht om mee te werken aan dit proces.
De bedrijfsarts speelt hierbij een belangrijke rol door advies te geven over de werkzaamheden die de werknemer nog wel kan uitvoeren. Het UWV beoordeelt of de werkgever en werknemer voldoende hebben gedaan om de re-integratie te bevorderen. Is dit niet het geval? Dan kan de werkgever verplicht worden om het loon langer dan 104 weken door te betalen.
WIA-uitkering
Na 104 weken arbeidsongeschiktheid stopt meestal de verplichting voor de werkgever om het loon tijdens ziekte door te betalen. Werknemers die voor 35% of meer arbeidsongeschikt zijn, kunnen recht hebben op een WIA-uitkering (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). De WIA kent twee vormen: een uitkering voor volledig arbeidsongeschikten en een uitkering voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Dit kan financiële gevolgen hebben voor zowel de werknemer als de werkgever.
Beëindigen van het dienstverband bij langdurige arbeidsongeschiktheid
Is een werknemer na 104 weken nog steeds arbeidsongeschikt? Kan de werknemer niet (deels) in passende werkzaamheden worden herplaatst? En zijn de re-integratie-inspanningen door het UWV als voldoende beoordeeld? Dan kan de werkgever het dienstverband beëindigen.
Dit kan met wederzijds goedvinden of via een ontslagprocedure met toestemming van het UWV. De werknemer heeft dan recht op een transitievergoeding. Voor dit bedrag kan de werkgever compensatie aanvragen bij het UWV.
Juridisch advies bij ziekte of arbeidsongeschiktheid
Heb je als werkgever of als werknemer vragen over ziekte, arbeidsongeschiktheid of re-integratie? Of heb je te maken met een geschil over de toepassing van de Wet Poortwachter? Wij adviseren werkgevers en werknemers en begeleiden hen bij juridische vraagstukken rondom ziekte en arbeidsongeschiktheid. Neem contact met ons op voor advies en ondersteuning.